7 kỹ năng xã hội quan trọng trẻ cần có

1. Biết chia sẻ

Khi con sẵn sàng chia sẻ một món đồ chơi, hay món ăn con yêu thích cho bạn bè, con sẽ dễ dàng kết bạn, cũng như duy trì tình bạn đó hơn. Theo một nghiên cứu được công bố trong tạp chí Khoa học Tâm lý (Psychological Science) năm 2010 , trẻ từ lúc 2 tuổi đã có thể biết chia sẻ đồ chơi với người khác, nhưng thường chỉ là khi con đã có rất nhiều đồ chơi.

Tuy nhiên, ở giai đoạn từ 3 đến 6 tuổi, trẻ thường chỉ ích kỷ nếu con thực sự thích món đồ đó. Ví dụ, nếu con chỉ có một chiếc bánh duy nhất, con có thể sẽ không thích chia cho ai, bởi điều đó cũng có nghĩa là con được ăn ít hơn. Nhưng con sẽ sẵn sàng chia sẻ đồ chơi cho bạn nếu con không còn hứng thú với món đồ chơi đó nữa.

Khi lên 7 hoặc 8, hầu hết trẻ em lúc này đã ý thức được về sự công bằng và biết chia sẻ nhiều hơn. Các nghiên cứu cũng chỉ ra ở độ tuổi này, trẻ đã biết cảm nhận niềm vui tích cực từ sự chia sẻ: khi con sẵn sàng cho đi, con sẽ thấy bản thân mình tốt hơn. Do vậy, dạy con biết sẻ chia cũng là một cách để gia tăng sự tự tin cho con.

Luyện tập như thế nào
Thay vì bắt con phải chia sẻ đồ chơi cho những đứa trẻ khác một cách miễn cưỡng, hãy cố gắng biến tinh thần chia sẻ thành một thói quen thường ngày. Khen ngợi con mỗi khi con chia sẻ cho ai đó, cũng như chỉ cho con thấy được hành động chia sẻ có thể mang lại cảm xúc tích cực như thế nào, Cha mẹ có thể nói những câu đơn giản như: “Giỏi lắm! Con đã chia bánh cho em, mẹ nghĩ em sẽ vui lắm đấy. Đây là một việc tốt đúng không con.”

3. Biết lắng nghe

Lắng nghe không có nghĩa là phải luôn luôn im lặng – mà là thực sự thấu hiểu và đồng cảm khi người khác trò chuyện. Kỹ năng lắng nghe cũng là một phần quan trọng để có thể giao tiếp lành mạnh.

Kỹ năng lắng nghe cũng có thể giúp trẻ học tốt hơn khi con biết tập trung nghe lời thầy cô giảng ở trường. Tiếp nhận thông tin, ghi chú và suy nghĩ về những thứ đã nghe được, học được cũng là một kỹ năng quan trọng để con thành công khi đến trường.

Kỹ năng lắng nghe cũng thật sự cần thiết để trẻ lớn lên trở thành một người bạn tốt, một nhân viên tốt, một người sếp tốt và là người bạn đời tốt. Ngày nay, ở thời đại số, lắng nghe lại trở thành một kỹ năng khó học hơn bao giờ hết, khi người ta có thói quen nhìn chăm chăm vào màn hình điện thoại khi đang trò chuyện.

Luyện tập như thế nào
Khi đọc sách cho trẻ, cha mẹ có thể thỉnh thoảng ngưng lại và hỏi con có nghe kịp không, nghe tới đâu rồi. “Kể lại cho mẹ nghe câu chuyện đã diễn biến đến đâu rồi nhé.” Giúp con nhắc lại nếu có chỗ nào con không nhớ và khuyến khích con hãy tiếp tục lắng nghe phần sau của câu chuyện. Bên cạnh đó, cố gắng dạy con thói quen không ngắt lời khi người khác đang nói.

5. Biết tôn trọng không gian riêng tư

Trẻ nhỏ thường không ý thức được việc phải tôn trọng không gian riêng tư của người khác. Các con thường cố gắng trèo lên lòng người lớn để gây sự chú ý mà không hiểu rằng mình đang làm phiền người khác. Do vậy, biết ý tứ tôn trọng không gian riêng tư của người khác cũng là một kỹ năng quan trọng mà trẻ nên học.

Cha mẹ có thể đặt ra những nội quy trong nhà nhằm khuyến khích trẻ biết tôn trọng không gian riêng tư của người khác. Ví dụ như “Gõ cửa trước khi mở” hay “Không chọc ghẹo người khác” đều là những nội quy đơn giản mà hữu hiệu.

Luyện tập như thế nào
Dạy con biết đứng một khoảng cách xa vừa đủ, như chiều dài một cánh tay, khi người khác đang nói chuyện. Khi đang đứng xếp hàng, nhắc nhở con đừng đứng quá gần người khác cũng như cố gắng để yên tay chân để tránh làm phiền người trước mặt. Cha mẹ cũng có thể đặt ra những tình huống giả lập để giúp con hình dung được thế nào là giữ khoảng cách riêng tư với người khác.

6. Biết nhìn vào mắt người khác khi trò chuyện

Trao đổi bằng ánh mắt cũng là một phần quan trọng trong giao tiếp. Một số đứa trẻ không dám nhìn thẳng vào mắt người đối diện khi trò chuyện. Con có thể ngại và thích nhìn xuống dưới đất hay nhìn qua chỗ khác khi đang giao tiếp với người khác, hoặc có thể cũng đơn gian vì con không chú ý. Do vậy, cha mẹ nên nhấn mạnh rằng nhìn vào mắt người khác là một phần rất quan trọng trong giao tiếp.

Cha mẹ có thể nhẹ nhàng nhắc nhở khi con quên phải nhìn vào mắt người khác, đơn giản như :”Mình nên nhìn vào đâu khi đang nói chuyện con nhỉ?” và tương tự, khen ngợi để khuyến khích con thực hành nhiều lần hơn.

Luyện tập như thế nào
Cha mẹ có thể bắt đầu bằng việc hỏi xem con cảm thấy thế nào nếu có người nói chuyện mà không nhìn thẳng vào con. Nói con thử kể chuyện cho mình nghe trong khi bạn đang nhìn xuống trần nhà, nhắm mắt, nhìn đi chỗ khác và hỏi xem con cảm thấy như thế nào. Sau đó thử một lần nữa, lần này nhìn thẳng vào mắt con khi con đang trò chuyện. Nhờ vậy, con sẽ tự mình trải nghiệm và hiểu được tầm quan trọng của việc nhìn thẳng vào người khác khi giao tiếp.