Học gì để trở thành nhà khoa học dữ liệu, kỹ sư xây dựng dân dụng, hoặc nhà sinh vật biển? Có thể gia đình chưa biết, những ngành nghề này đều có xuất phát điểm từ giáo dục STEM.
Giáo dục STEAM đang là một chủ đề nóng hiện nay và các ngành nghề liên quan đến STEM / STEAM đang có nhu cầu cao đến mức nhiều trường quốc tế, song ngữ và thậm chí là các trường địa phương đã kết hợp STEAM vào chương trình giảng dạy của họ. Giáo dục khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) thật sự là bộ kỹ năng có thể xem như “bệ phóng” để học sinh có thể thành công trong tương lai.
Vậy, học ngành STEM nào thì ổn, và sau này làm gì? Bài viết này sẽ gợi ý cho phụ huynh và học sinh một số ngành nghề nổi bật khi theo đuổi giáo dục STEM. (Riêng yếu tố Nghệ thuật trong STEAM sẽ xuất hiện trong một bài viết khác).
Top ngành học về STEM đáng theo đuổi và nghề nghiệp triển vọng tương ứng - Khoa học và Công nghệ
1. Vậy, STEAM là gì?
Cụm từ STEAM được viết tắt từ Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật), Art (nghệ thuật) & Math (toán học). STEAM được định nghĩa là một phương pháp tích hợp để giảng dạy và học tập các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học nhằm hướng học sinh chủ động tìm hiểu, thảo luận và tư duy phản biện.
Giáo dục STEAM hiện nay đang được phổ biến tại trường đại học, nhằm dạy sinh viên cách tư duy phản biện, giải quyết vấn đề một cách hiệu quả và sử dụng tư duy sáng tạo để hoàn thành các dự án bằng cách áp dụng các phương pháp mới, các giải pháp đã kiểm chứng cũng như kiểm tra và áp dụng năng lực phán đoán.
Các chuyên gia giáo dục cho biết giáo dục STEAM giúp học sinh phát triển năng lực:
- Chấp nhận rủi ro một cách thấu đáo
- Gắn kết với các hoạt động học tập có ý nghĩa
- Tự tin giải quyết vấn đề
- Gắn kết và công nhận sự hợp tác
- Làm việc thông qua quá trình sáng tạo
Điều chúng tôi thích ở STEAM đó là, không giống như giáo dục truyền thống, phương pháp STEAM thúc đẩy học sinh trở thành những người ham học hỏi và luôn tìm kiếm các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề thực tế trong cuộc sống. Đây là những kỹ năng khó mà học sinh cần vững vàng để thành công ở trường đại học, trong sự nghiệp cũng như bất cứ tình huống nào trong cuộc sống.
Ví dụ: học sinh trong Trại hè Trực tuyến của chúng tôi sẽ được tìm hiểu về cuộc sống ngoài không gian và tìm những gì cần thiết để sinh sống ở một hành tinh khác nếu Trái đất hết trở nên “chật chội” và cạn kiệt tài nguyên. Trong suốt khóa học, học sinh suy xét các yếu tố cần thiết trong cuộc sống, nhà ở và sự an toàn thông qua lăng kính của sự hợp tác và lòng trắc ẩn, tất cả các em đều được khuyến khích chủ động trong việc học.
2. Triển vọng nghề nghiệp cho học sinh theo đuổi STEM
Từ lúc đại dịch Covid-19 xuất hiện, nhu cầu nhân lực cho nhiều nghề liên quan đến STEM, như nhà dịch tễ học, nhà khoa học y tế và kỹ thuật viên sinh học được dự kiến tăng nhanh ở Hoa Kỳ, theo nghiên cứu gần đây nhất của Cục Thống kê Lao động (Bureau of Labour Statistics). Đồng thời, trong Khảo sát cộng đồng người Mỹ, năm 2019 của Cục điều tra dân số, các chuyên gia STEM từng theo học chuyên ngành STEM ở trường đại học có thu nhập trung bình 101.100 đô la Mỹ, cao hơn mức thu nhập của các chuyên ngành ngoài STEM (khoảng 87.600 đô la Mỹ). Các số liệu thống kê cũng cho thấy sinh viên tốt nghiệp ngành STEM có nhiều cơ hội hơn khi chuyển sang các lĩnh vực không phải STEM, trong khi sinh viên ngành ngoài STEM sẽ khá “chật vật” khi chuyển ngành thuộc lĩnh vực STEM. Lựa chọn theo đuổi bằng cấp STEM không chỉ mang lại triển vọng nghề nghiệp đầy hứa hẹni mà còn nuôi dưỡng các kỹ năng thiết yếu cho học sinh, sinh viên để giải quyết nhiều vấn đề trong thế giới thực bằng cách sử dụng chuyên môn kỹ thuật, đổi mới và sáng tạo của mình.
Khi học tập trở thành niềm vui vô hạn
được nuôi lớn cùng thầy cô và bạn bè chung chí hướng
3. Top những ngành nghề triển vọng khi học STEM
Science (Khoa học)
Sinh học, hóa học, khoa học y khoa, vật lý hay thậm chí tâm lý học chỉ là một vài trong số rất nhiều lĩnh vực khoa học. Các chương trình giáo dục tập trung vào khoa học cho phép sinh viên sử dụng tư duy phản biện, khả năng nghiên cứu và kỹ năng phân tích để đi đến những phát hiện dựa trên nghiên cứu và giải quyết các vấn đề toàn cầu.
Bằng Cử nhân Vật lý / Hóa học / Sinh học
Thông qua chương trình Cử nhân Khoa học, sinh viên tìm hiểu về các quy luật tự nhiên cũng như kiến thức khoa học làm nền tảng cho những đổi mới công nghệ quan trọng. Trong chương trình, sinh viên tiến hành các cuộc điều tra về vật chất tối, các phương pháp tăng cường hệ thống năng lượng mặt trời và cách áp dụng lý thuyết lượng tử về ánh sáng vào hỗ trợ sự phát triển của máy tính. Với bằng Cử nhân Hóa học, sinh viên có thể tham gia hoạt động trong phòng thí nghiệm, tìm hiểu về hóa dược và sinh học, cũng như cung cấp các giải pháp về chăm sóc sức khỏe, môi trường và năng lượng bền vững. Bằng cấp về Sinh học sẽ bao gồm các nghiên cứu về tất cả các dạng sống và không sống, từ thực vật vi sinh vật đến động vật và con người. Một số chủ đề cơ bản của chương trình Sinh học bao gồm lý thuyết tế bào, di truyền, sinh thái học và tiến hóa.
Nghề nghiệp tiềm năng:
- Nhà Nghiên cứu khoa học: phát triển và thực hiện các thí nghiệm để thu thập bằng chứng thực tế về các sự kiện tự nhiên. Dữ liệu được phân tích để ứng dụng vào thực tế cho phát triển vật liệu và công nghệ mới.
- Nhà hóa học: thí nghiệm và sản xuất các hợp chất hóa học để tạo ra các vật liệu mới để ứng dụng. Họ hoạt động trong các phòng thí nghiệm và có thể làm việc trong nhiều ngành khác nhau, bao gồm chăm sóc sức khỏe, sản xuất, thực phẩm và đồ uống.
- Kỹ thuật viên Khoa học Nông nghiệp hoặc Thực phẩm: hỗ trợ các nhà khoa học theo dõi dữ liệu, bảo trì thiết bị thí nghiệm, giám sát sản xuất thực phẩm và phân tích chất lượng thực phẩm, cây trồng và đất.
Dược
Các bằng cấp về Y khoa thường có nhu cầu cao, đặc biệt nếu sinh viên có ý định trở thành chuyên gia chăm sóc sức khỏe, bác sĩ hay dược sĩ. Ngoài ra, sau tốt nghiệp, sinh viên trường y còn có thể theo học một số chuyên ngành như Y đa khoa, Phẫu thuật, Nha khoa, Dược, Thần kinh, v.v. Tại Anh, sinh viên dành hai năm cho chương trình nền tảng và từ ba đến tám năm cho một chuyên ngành nhất định. Tại Hoa Kỳ, trường y kéo dài bốn năm và sau đó là ba năm nội trú và đôi khi là học bổng cho ba năm học tiếp theo.
Nghề nghiệp tiềm năng:
- Bác sĩ phẫu thuật thần kinh: là nghề luôn nằm trong danh sách những công việc được trả lương cao nhất. Một bác sĩ phẫu thuật thần kinh sẽ chuyên khám, chẩn đoán và điều trị phẫu thuật các bệnh liên quan đến thần kinh.
- Bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ: một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ thường thực hiện phẫu thuật tái tạo cho những bệnh nhân bị chấn thương nghiêm trọng để giúp họ cải thiện hình dáng và chức năng thẩm mỹ. Bác sĩ thẩm mỹ có thể làm việc trong bệnh viện hoặc phòng khám tư nhân.
- Bác sĩ tâm thần: là chuyên gia đánh giá, kiểm soát, kê đơn thuốc và điều trị bệnh nhân tâm thần.
- Bác sĩ nha khoa: kiểm tra, thăm khám răng miệng của bệnh nhân để đưa ra lời khuyên và hướng dẫn về sức khỏe răng miệng.
Khoa học Pháp y
Cụm từ tưởng chừng chỉ xuất hiện trên phim ảnh này là một lĩnh vực STEM sáng giá để theo đuổi. Việc xử lý và phân tích bằng chứng trong quá trình điều tra tội phạm chính là những gì khoa học pháp y đóng góp. Sinh viên sẽ tìm hiểu nền tảng khoa học pháp y như hóa sinh, hóa dược và cả …đạn đạo học (ballistics). Ngoài ra, sinh viên khoa học pháp y sẽ nghiên cứu luật hình sự và làm việc trong các dự án phòng thí nghiệm áp dụng hóa học phân tích.
Nghề nghiệp tiềm năng:
- Điều tra viên hiện trường tội phạm: người điều tra hiện trường tội phạm sẽ chịu trách nhiệm canh gác và bảo vệ hiện trường vụ án, cũng như thu thập bằng chứng, khám nghiệm tử thi và các tình huống khác như hỏa hoạn và những cái chết kỳ lạ.
- Nhà khoa học pháp y: một nhà khoa học pháp y sẽ đưa ra bằng chứng khoa học để giúp truy tố hoặc bào chữa trong các cuộc điều tra hình sự và dân sự trước tòa án.
- Nhà nghiên cứu khoa học về chất độc: sẽ thiết kế và tiến hành các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và thực địa để đánh giá những nguy cơ tiềm ẩn và tác động bất lợi của những loại thuốc này, cũng như xem xét công nghệ trong tương lai như bộ gen, công cụ kỹ thuật số và chỉnh sửa gen.
Thiên văn học và Khoa học không gian
NASA có phải là đích đến của con bạn? Bằng cấp về Thiên văn học sẽ là một lựa chọn hợp lý để sinh viên ngành này có cơ hội nghiên cứu vũ trụ, từ hệ mặt trời đến các ngôi sao và thiên hà cho đến vũ trụ học. Sinh viên ngành này làm việc trên hình ảnh từ thu được từ kính thiên văn khổng lồ và phân tích dữ liệu với các dự án thí nghiệm khác nhau. Hầu hết sinh viên tốt nghiệp nghiên cứu Thiên văn học để trở thành một nhà thiên văn học. Con đường sự nghiệp dành cho ngành này thường đòi hỏi sinh viên theo đuổi bằng Tiến sĩ và sau đó tham gia vào sự nghiệp nghiên cứu nhà khoa học.
Technology (Công nghệ)
Không thể phủ nhận thế giới công nghệ ngày càng biến thiên với tốc độ chóng mặt và không ngừng đổi mới. Công nghệ đang tham gia vào hầu hết các ngành nghề hiện nay. Từ nghiên cứu khoa học đến phát triển y tế, vận tải, ngân hàng, thông tin liên lạc, sự hiện diện của công nghệ có ở khắp mọi nơi. Yếu tố công nghệ trong STEM thường liên quan đến các chuyên ngành liên quan đến máy tính. Nếu bạn nghĩ rằng bạn sẽ cần một nền giáo dục kỹ thuật, thì bạn nên xem xét các lựa chọn bằng cấp và con đường sự nghiệp sau đây mà bạn có thể chọn.
Khoa học máy tính
Bằng Cử nhân Khoa học Máy tính đòi hỏi sinh viên học các kỹ năng máy tính thiết yếu, phát triển năng lực sáng tạo để giải quyết các vấn đề phức tạp, tạo ra các ứng dụng mới trong kinh doanh, giáo dục, ngân hàng và hơn thế nữa. Sinh viên thường có thể chọn chuyên về một trong những lĩnh vực này, bao gồm máy học (machine learning) và AI, phát triển web và thiết bị di động, Internet vạn vật (Internet of Things), phát triển trò chơi, thực tế ảo (VR) và trải nghiệm người dùng. Ngoài ra, các ngôn ngữ lập trình như Python, C++, JavaScript là một phần của chương trình học.
Bằng cấp Khoa học máy tính mở ra con đường sự nghiệp đầy hứa hẹn, nó giúp sinh viên tham gia vào hầu hết mọi công ty với kỹ năng của mình. Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, việc làm trong ngành Khoa học Máy tính dự kiến sẽ tăng 13% vào năm 2026. Một xu hướng tương tự có thể thấy ở EU, nơi mà số lượng các chuyên gia ICT (Công nghệ Thông tin và Truyền thông) tăng 36,1% từ năm 2007 đến năm 2017.
Nghề nghiệp tiềm năng:
- Nhà phát triển phần mềm: vai trò này liên quan đến việc tạo ra các chuỗi mã hóa, viết chương trình cho hệ điều hành. Nhà phát triển phần mềm sẽ xây dựng, quản lý, kiểm tra và cải tiến hệ thống để phù hợp với nhu cầu cụ thể với sự trợ giúp của chuyên gia phân tích hoặc kiến trúc sư hệ thống và họ sẽ tiến hành kiểm tra thường xuyên để phát hiện và khắc phục các sự cố hệ thống. Họ có thể chọn làm việc cho một lĩnh vực cụ thể giữa các nền tảng Android, IOS và Windows phone.
- Kỹ sư điện toán đám mây (Cloud application engineer): họ sẽ lập kế hoạch, quản lý, thiết kế và giám sát các hệ thống đám mây. Các công ty nhỏ hơn có nhiều khả năng thuê một chuyên gia tổng hợp. Tuy nhiên, các công ty lớn luôn có nhu cầu chia chức năng thành nhiều vai trò để tuyển dụng nhân sự có kiến thức chuyên môn như kiến trúc đám mây, mạng đám mây và bảo mật đám mây.
An ninh mạng
Khi Internet được truy cập rộng rãi toàn cầu, nhu cầu về an ninh mạng càng trở nên quan trọng. Theo Statista, ngành An ninh mạng trên toàn thế giới được dự đoán sẽ đạt 345,3 tỷ đô la Mỹ vào năm 2026. Sinh viên bằng An ninh mạng sẽ hiểu về mạng máy tính, các chiến thuật quản lý rủi ro và cách phòng vệ trước tin tặc và các công cụ của chúng. Bằng cấp An ninh mạng mở ra cơ hội việc làm trong các ngành khác nhau như giao thông vận tải, dịch vụ tài chính, giáo dục và truyền thông.
Nghề nghiệp tiềm năng:
- Nhà phân tích an ninh mạng: trách nhiệm của họ là bảo vệ cơ sở hạ tầng CNTT của tổ chức (bao gồm mạng, phần cứng và phần mềm) trước các mối đe dọa khác nhau. Họ sẽ liên tục giám sát hệ thống mạng, phát hiện ra các rủi ro bảo mật và xác định các cảnh báo hệ thống.
- Kiến trúc sư bảo mật: ngoài việc xây dựng và duy trì hệ thống bảo mật cho một tổ chức, họ sẽ thiết lập và thực hiện các quy trình bảo mật cho nhân viên và bất kỳ ai có quyền truy cập vào máy tính, mạng và hệ thống dữ liệu trong công ty.
- Tư vấn bảo mật CNTT: một nhà tư vấn sẽ gặp khách hàng để tư vấn cho họ về những cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất để bảo vệ các mục tiêu an ninh mạng của doanh nghiệp họ.
Phân tích dữ liệu
Bất kỳ ai quan tâm đến tận dụng sức mạnh của dữ liệu để phát triển nghề nghiệp nên bắt đầu với Phân tích dữ liệu. Với bằng cấp Phân tích dữ liệu, họ sẽ có thể đánh giá, trích xuất và "làm sạch" dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau trước khi áp dụng nó để giải quyết các thách thức cụ thể. Trong chương trình học ngành Phân tích dữ liệu, sinh viên tìm hiểu về các hệ thống tính toán, nguyên tắc lập trình máy tính, mô hình hóa dữ liệu và trực quan hóa dữ liệu. Các doanh nghiệp và tổ chức có thể được hưởng lợi từ bộ kỹ năng thiết yếu này bằng cách đưa ra các lựa chọn tốt hơn và hiệu quả hơn. Diễn đàn Kinh tế Thế giới cũng công bố ước tính về lực lượng lao động trong tương lai vào năm 2018 cho năm 2022, cho thấy 85% doanh nghiệp sẽ sử dụng dữ liệu lớn và công nghệ phân tích vào năm 2022.
Nghề nghiệp tiềm năng:
- Chuyên viên phân tích dữ liệu: họ sẽ xác định xu hướng, thay đổi dự án, trích xuất dữ liệu và tạo cấu trúc dữ liệu và đưa ra các báo cáo phân tích để giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định quan trọng.
- Nhà phân tích tình báo kinh doanh: họ sẽ chịu trách nhiệm nhiều hơn trong việc diễn giải cơ sở dữ liệu lớn thông qua trực quan hóa dữ liệu, giúp xây dựng các quy trình và chiến lược kinh doanh.
Đừng bỏ lỡ danh sách các ngành học STEM và nghề nghiệp triển vọng tương ứng thuộc lĩnh vực Kỹ thuật và Toán học trong bài viết sau nhé!
Về E2xTwinkl series
Nhằm mang đến cho các gia đình nhiều nội dung, tài liệu và ý tưởng hữu ích trong việc đồng hành cùng con trên hành trình học tập, E2 và Twinkl phối hợp thực hiện các bài viết thuộc E2xTwinkl series. Các bài viết thuộc nhiều chủ để như học STEAM, tiếng Anh tại nhà thế nào cho hiệu quả, tin chắc các gia đình sẽ có thêm nhiều gợi ý tuyệt vời để giúp con học tập tốt từng ngày.
Twinkl Educational Publishing là nhà xuất bản tài liệu giáo dục đến từ Vương Quốc Anh, được tín nhiệm bởi 11 triệu thầy cô, phụ huynh và 12,000 trường học tại 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới. Twinkl tự hào với thư viện hơn 750,000 tài liệu, được phát triển bởi đội ngũ giáo viên quốc tế uy tín, bổ ích cho trẻ ở nhiều lứa tuổi từ 0-18.
