Con trẻ dành mười hai năm đi học để trang bị kiến thức và việc con đậu vào các trường đại học được xem như một bước đệm cho sự nghiệp của con. Về phía ba mẹ thì không chỉ mong muốn con hoàn thành việc học mà còn phát triển và thành công qua từng giai đoạn.
Tuy nhiên, thành công không chỉ là học thật giỏi, có được một việc làm hay ổn định về mặt tài chính, mà sự thành công còn được định nghĩa là sự hài lòng và hạnh phúc của con. Do đó, dùng kết quả học tập để chuẩn bị cho tương lai của con là chưa đủ. Song song đó, ba mẹ cũng cần tập trung phát triển các kỹ năng khác cho con.
Ở trường, các con chỉ tập trung phát triển các kỹ năng truyền thống như kỹ năng viết văn, làm toán và thực hành khoa học. Trong khi đó để thực sự thành công và "ghi điểm" trong mắt các nhà tuyển dụng trong tương lai, con cần bổ sung các kỹ năng mềm khác. Đây là những kỹ năng con không thể học từ sách mà từ kinh nghiệm thực tế.
Dưới đây là 10 kỹ năng quan trọng để giúp con thành công trong tương lai. Ba mẹ hãy chia nhỏ các kỹ năng để định hướng ngay từ đầu và cùng con chinh phục các kỹ năng theo kế hoạch.
1. Tư duy phản biện
Tư duy phản biện luôn là từ khóa top đầu trong danh sách các kỹ năng thiết yếu dành cho trẻ. Kỹ năng này là quá trình sử dụng sự tập trung và chủ động để phân tích thông tin nhằm đưa ra một kết luận hợp lý. Sự thật là, trẻ em liên tục tiếp nhận thông tin mới. Mỗi ngày trẻ phải suy nghĩ về thông tin mới tiếp nhận có liên quan đến thông tin cũ của ngày hôm qua hay không. Vì vậy, phát triển tư duy phản biện giúp con liên kết, chọn lọc những thông tin con cần, từ đó đưa ra quyết định đúng đắn và học cách chịu trách nhiệm cho hành động của mình. Vì vậy ba mẹ hãy ủng hộ sự tò mò của con, khuyến khích con tham gia vào những cuộc trò chuyện về chủ đề con yêu thích, từ đó giúp con đánh giá thông tin học được từ người khác hoặc thông qua những nghiên cứu của riêng con.
2. Làm việc nhóm
Làm việc theo nhóm giúp phát triển các kỹ năng xã hội bình thường ở trẻ. Ba mẹ hãy tạo điều kiện cho con tham gia vào một số hoạt động nhóm, có thể là thể thao ở trường hoặc trò chơi gia đình vào buổi tối. Tham gia các hoạt động tập thể không chỉ mang đến niềm vui cho con mà còn là cơ hội để con học được cách thể hiện bản thân hiệu quả và tự tin trước người khác. Trên hết, kỹ năng này giúp con trở thành người lắng nghe tích cực và đồng cảm với cảm giác của những người xung quanh con.
3. Biết cách tạo động lực và khám phá
Tất cả chúng ta đều được sinh ra với động lực muốn khám phá thế giới xung quanh. Đó là lý do trẻ hay chạm vào nhiều đồ đạc trong nhà và liên tục đặt những câu hỏi cho ba mẹ. Là người lớn, trách nhiệm của chúng ta là không “bóp nghẹt” sự tò mò mới chớm nở này của trẻ. Ba mẹ nên trả lời những câu hỏi của con kèm theo lời giải thích rõ ràng hoặc tạo điều kiện để con tự tìm hiểu mọi thứ xung quanh hoạt động như thế nào hay tại sao lựa chọn này lại tốt hơn lựa chọn kia. Điều này sẽ giúp con phát triển một thái độ chủ động học tập. Khi một đứa trẻ muốn tự khám phá những điều gì đó thú vị, việc học sẽ trở nên bổ ích và có tác động mạnh hơn với con. Nếu chỉ đơn giản nói với con cách giải quyết sẽ dẫn đến việc con dựa dẫm vào những người xung quanh mỗi khi có một nhiệm vụ phải làm. Rèn luyện các kỹ năng tự tạo động lực và khám phá ở trẻ sẽ giúp con trở thành những người trưởng thành và tự chủ trong tương lai.
Tất cả chúng ta đều có những điểm khác biệt. Vì vậy, mỗi người có những cách riêng để thể hiện bản thân mình. Do đó, việc tạo ra một không gian để trẻ tự do thể hiện bản thân là rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và cảm xúc của con. Sự phát triển của kỹ năng sáng tạo và tư duy đổi mới ở trẻ tạo cơ hội để con thể hiện mình là ai và làm việc theo mẫu người mà con muốn trở thành. Vì vậy, việc nuôi dưỡng tư duy đổi mới thông qua các hoạt động sáng tạo không chỉ là niềm vui mà còn giúp trẻ hình thành kỹ năng tư duy nhận thức. Nhiều người nói rằng sáng tạo và đổi mới là những bước đầu tiên để rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề vì con sẽ có khả năng suy nghĩ thấu đáo để đưa ra giải pháp cho những thách thức mới.
Trong suốt năm đầu tiên của cuộc đời, chúng ta bắt đầu nhận ra mình là những cá thể riêng biệt và duy nhất. Vậy làm thế nào để chúng ta hiểu và đánh giá đúng về bản thân một cách có ý thức? Câu trả lời là sự tự nhận thức và khả năng thích ứng. Khi trẻ chuyển qua các giai đoạn khác nhau của cuộc đời, con sẽ trở nên nhận thức rõ hơn về tính cách, cảm xúc và mong muốn của mình. Khám phá về cá tính của trẻ liên tục được định hình bởi những thay hoàn cảnh khác nhau mà con phải đối mặt hàng ngày. Do đó, con phải học cách mở rộng kỹ năng của mình để thích nghi nhanh với sự thay đổi và biết cách tự định hướng trên chặng đường phát triển của bản thân. Khả năng tự nhận thức cũng giúp con xác định những lỗ hổng trong kỹ năng quản lý bản thân, từ đó tăng hiệu suất làm việc trong những công việc trong tương lai.
Những năm gần đây, chúng ta dần chú trọng hơn đến trí tuệ cảm xúc như một kỹ năng cần được phát triển. Trí tuệ cảm xúc bao gồm các kỹ năng tự nhận thức và kỹ năng quản lý bản thân. Nói cách khác, chỉ nhận biết cảm xúc ở bản thân và người khác là chưa đủ, chúng ta còn phải học cách quản lý cảm xúc một cách hiệu quả. Ba mẹ cần giúp trẻ hiểu được những phản ứng cảm xúc khác nhau và cách xử lý chúng hiệu quả. Không một cảm xúc nào là xấu, ví dụ như sự tức giận. Trẻ lớn lên với suy nghĩ rằng con không có quyền tức giận. Tuy nhiên, hãy khuyến khích con bày tỏ cảm xúc của mình một cách thích hợp và nói về những điều con đang suy nghĩ. Hiểu và quản lý cảm xúc của mình giúp con học cách tương tác với mọi người và duy trì các mối quan hệ đúng cách với những người khác.
Ba mẹ dạy con lập kế hoạch và sắp xếp thời gian càng sớm thì khi trưởng thành con càng thành công trong việc cân bằng giữa sự nghiệp, sức khỏe và cuộc sống cá nhân.
Ví dụ, ba mẹ hãy yêu cầu con liệt kê những gì con muốn hoàn thành trong tuần và dành thời gian để đạt được mục tiêu hàng tuần. Sau đó vào cuối tuần, hãy cùng nhau đánh giá xem con đã làm như thế nào. Liệt kê ra những trở ngại để đạt được mục tiêu và nghĩ ra các chiến lược để làm việc hiệu quả hơn.
Một cách đơn giản khác để khuyến khích tính tự quản lý thời gian là để con tự mặc quần áo đi học và làm bài tập vào buổi tối. Những thói quen nhỏ này giúp trẻ suy nghĩ trước và rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian từ những thói quen hằng ngày.
Hiểu thêm về Cách giúp con thực hành quản lý thời gian hiệu quả qua video của thầy Tony:
Khi học tập trở thành niềm vui vô hạn
được nuôi lớn cùng thầy cô và bạn bè chung chí hướng
Một nghiên cứu về sự phát triển của trẻ nhỏ cho thấy do sự non nớt của não bộ, trẻ chỉ quan tâm phát triển bản sắc của bản thân. Nhưng khi con lớn hơn, con cũng cần phát triển lòng tốt và sự đồng cảm với người khác. Một đứa trẻ biết đồng cảm có thể phát triển thành một người tốt bụng và chu đáo hơn.
Sự đồng cảm cũng liên quan đến việc quan tâm đến các sinh vật khác, đặc biệt là môi trường, động vật và các sinh vật sống khác. Ba mẹ có thể giúp con xây dựng sự đồng cảm bằng cách tạo cơ hội cho trẻ hiểu được nhu cầu và cảm xúc của người khác. Hãy cho con học cách giúp đỡ trong các dự án cộng đồng, giúp đỡ những người kém may mắn và thể hiện sự tôn trọng đối với người khác là những cách tuyệt vời để truyền cảm hứng cho con về sự đồng cảm.
Thói quen chi tiêu và lập ngân sách kém cũng như thiếu kỹ năng xây dựng tài chính có thể dẫn đến việc gặp khó khăn trong kinh tế và kéo dài cho nhiều người trẻ tuổi. Nguyên nhân của việc này là vì họ không có khả năng kiểm soát những thay đổi đột ngột hoặc chưa có kỹ năng quản lý tiền bạc vững vàng.
Cung cấp cho con sự hiểu biết vững chắc về tiền và vai trò của tiền bạc trong cuộc sống hàng ngày. Dạy con các kỹ năng quản lý tiền bạc như lập ngân sách và tiết kiệm. Tạo cơ hội để con thực hành kỹ năng này, chẳng hạn như cho con một khoản trợ cấp để con chia ra dùng một phần để tiết kiệm, từ thiện hoặc chi tiêu. Đối với trẻ lớn hơn, ba mẹ có thể thêm vào một khoản cho việc mua sắm quần áo.
Một đứa trẻ phát triển thói quen chi tiêu tốt và có kỹ năng quản lý tiền bạc tốt khi lớn lên sẽ trở nên ổn định hơn về tài chính và hoàn thành công việc tốt hơn.
Hầu hết ba mẹ bỏ qua tầm quan trọng của việc dạy trẻ trở thành thành viên đóng góp cho gia đình, điều này làm tăng tinh thần trách nhiệm của con. Trẻ có thể được hưởng lợi từ việc tự mình làm những công việc đơn giản hoặc việc nhà hàng ngày. Đối với trẻ nhỏ, đó có thể là những công việc như tự mặc quần áo hoặc thu dọn đồ chơi của chúng; đối với trẻ lớn hơn, nấu ăn, rửa bát và dọn phòng sẽ giúp trẻ chuẩn bị cho những thực tế của cuộc sống của “người lớn”.
Khi trẻ cảm thấy mình có khả năng làm được những công việc này, điều đó sẽ khuyến khích tính độc lập, chủ động và giá trị của sự đóng góp và làm việc chăm chỉ.
Tạm kết
Trẻ cần trang bị sớm những kỹ năng này để có thể phát triển toàn diện và thành công trong thế giới năng động. Đồng hành cùng gia đình trong năm học mới, tại Everest Education, chúng tôi truyền đạt môn Toán tư duy cho trẻ theo phương pháp tiên tiến nhất từ Singapore, không chỉ giúp học sinh tăng cường kỹ năng toán học mà còn chuẩn bị cho các con các kỹ năng mềm khác như tư duy phản biện, tư duy logic và giải quyết vấn đề.
