Tích hợp Khoa học xã hội vào Ngữ Văn Anh: mũi tên trúng hai đích
Trong bài viết"5 lí do nên cho con học Ngữ Văn Anh càng sớm càng tốt", chúng tôi đã nhấn mạnh tầm quan trọng của chương trình Ngữ Văn Anh (English Language Arts) so với các chương trình Anh ngữ khác. Điều này đặc biệt đúng trong việc giúp con học tốt cả các môn còn lại, nhờ vào việc vừa phát triển khả năng ngôn ngữ, vừa nâng cao kỹ năng lên kế hoạch, nghiên cứu, và tổng hợp thông tin vào các môn lịch sử, văn hoá, khoa học, triết học và cả tâm lý…Việc tích hợp các kiến thức xã hội thú vị về thế giới xung quanh là cách tốt nhất để dạy các em trau dồi các kỹ năng ngôn ngữ, như nghiên cứu, viết luận, đối thoại và nghe hiểu. Ý tưởng sử dụng các kiến thức Khoa học và xã hội như một phương tiện để dạy Ngữ Văn Anh đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều trường trên thế giới, nơi giáo viên áp dụng “giáo trình tích hợp” (integrated curriculum), cho phép áp dụng kiến thức khoa học xã hội vào bài học ngôn ngữ.
Giáo trình theo Common Core State Standards (các tiêu chuẩn học thuật cốt lõi được sử dụng để đánh giá học sinh tại Mỹ), chính là một trong những ví dụ hoàn hảo nhất của mô hình học “giáo trình tích hợp” được nhắc ở trên. Giáo trình Common Core yêu cầu học sinh không chỉ nắm vững kỹ năng nghe nói cơ bản mà còn phải biết đọc hiểu các loại văn bản học thuật ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Nhờ vậy, các em sẽ không gặp khó khăn khi học đại học, hay bước ra ngoài cuộc sống sau này. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy rằng, học sinh theo học chương trình tích hợp nhìn chung có thành tích học tập ngang ngửa, hoặc tốt hơn các em học sinh theo học chương trình thông thường.
Dưới đây là ba lí do tại sao chúng ta nên và cần phải tích hợp các kiến thức Khoa học xã hội vào chương trình Ngữ Văn Anh:
(i) Thứ nhất, những kiến thức khoa học xã hội thường dễ dàng thu hút sự chú ý của trẻ. Việc mang các chủ đề như động vật, núi lửa hay xe cộ vào bài giảng sẽ giúp các em có thêm động lực học tập. Chương trình Ngữ Văn Anh tích hợp cho phép các em học đọc, nghe, và nói các văn bản phức tạp hơn, thực tế hơn, giàu ý nghĩa hơn, và với nhiều chủ đề thú vị hơn. Nhờ vậy, Ngữ Văn Anh trở thành môn học thú vị và dễ tiếp thu hơn cho cả người học lẫn người dạy.
(ii) Thứ hai, tích hợp kiến thức Khoa học xã hội vào chương trình Ngữ Văn Anh giúp học sinh tránh được tình trạng “học lệch” đang xảy ra ở rất nhiều trường – các em có thể trau dồi các kiến thức xã hội thay vì chỉ tập trung học Toán và Tập làm văn.
Các môn khoa học xã hội thường hay bị xem nhẹ, đặc biệt là ở độ tuổi tiểu học, khi đa số trường học đều chỉ chú trọng điểm Văn và Toán của học sinh. Tuy nhiên, khả năng đọc hiểu các văn bản học thuật vẫn rất quan trọng, và các em vẫn cần phải nắm vững kỹ năng đọc các bài viết khoa học, biết phân tích và nhìn nhận vấn đề.
(iii) Cuối cùng, việc tích hợp các kiến thức Khoa học xã hội và chương trình Ngữ Văn Anh sẽ xây dựng cho các em kiến thức xã hội nền tảng cho cuộc sống sau này. Cũng như việc người lớn thường xuyên phải đọc tin tức, các bản báo cáo, bài viết nghiên cứu hằng ngày hơn là các câu chuyện hư cấu, khả năng đọc hiểu các văn bản khoa học sẽ giúp học sinh phát triển kiến thức chuyên môn ở nhiều lĩnh vực khác nhau, xây dựng các kỹ năng nghiên cứu, kết nối với cộng động và hiểu về thế giới xung quanh.
“Quá trình học đọc không chỉ kết thúc với kỹ năng đọc hiểu. Ở thế giới của người lớn, người ta không hỏi bạn bè hay đồng nghiệp về những chi tiết trong cuốn sách hay bài báo mà họ đọc. Thay vào đó, người ta hỏi nhau về ý kiến của một vấn đề đang nổi trội, về xu hướng tài chính đang lên tại phố Wall, hay phân tích về một sự kiện thực tế……”,trích lời của Karen Tankersley trong cuốn sáchLiteracy Strategies for Grades 4-12: Reinforcing The Threads of Reading(tạm dịch: “Các Chiến lược đọc viết cho học sinh lớp 4-12: Tăng cường các chủ đề đọc”)
Có rất nhiều cách để tích hợp kiến thức Khoa học xã hội vào chương trình Ngữ Văn Anh trong lớp học. Tuy nhiên, việc chuẩn bị những bài học như vậy không phải lúc nào cũng dễ dàng. Đặc biệt, khi giáo viên chỉ có một vài tiếng ngắn ngủi để dạy học sinh mỗi tuần. Là những người làm giáo dục và thiết kế giáo trình, chúng tôi luôn cố gắng tìm ra nhiều cách khác nhau để có thể mang kiến thức xã hội vào từng kỹ năng được giảng dạy trong chương trình Ngữ Văn Anh.
thể mang kiến thức xã hội vào từng kỹ năng được giảng dạy trong chương trình Ngữ Văn Anh. Lấy ví dụ, sau khi giao cho học sinh đọc các bài đọc học thuật, chúng tôi khuyến khích các em nghiên cứu thêm về chủ đề mình đã học, chia sẻ lại với giáo viên. Hoặc học sinh cũng có thể viết văn, hay sáng tác những bài thơ dựa trên chủ đề đó và trình bày lại với cả lớp.
Một ví dụ khác rõ ràng hơn là sự kiện Walk of Fame được Everest Education tổ chức cuối khóa Thu vừa qua, nơi nơi các em học sinh được tìm hiểu, nghiên cứu, hóa trang thành các nhân vật lịch sử nổi tiếng và thuyết trình. Đây là một trong những phương pháp tuyệt vời giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng ngôn ngữ, bao gồm nghiên cứu, viết luận, lắng nghe, trình bày… trong một ngữ cảnh thật đặc biệt. Hoạt động này đã giúp các em hiểu thêm về những sự kiện lịch sử, những nhân vật vĩ đại có tầm ảnh hưởng đến xã hội của chúng ta.
Cùng xem video dưới đây:
Làm sao để giúp con tích hợp các kiến thức Khoa học xã hội vào chương trình Ngữ Văn Anh ngay tại nhà?
Áp dụng chương trình học tích hợp là một công việc khó khăn, đòi hỏi nhiều sự chuẩn bị, và dường như chỉ có thể nhờ vào giáo viên ở lớp. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng, bằng những hoạt động rất đơn giản tại nhà, cha mẹ cũng có thể giúp học sinh vừa rèn luyện ngôn ngữ, vừa trau dồi kiến thức xã hội về cuộc sống xung quanh các em. Dưới đây là một vài gợi ý:
(1) Cùng con tìm đọc các cuốn sách khoa học
Đây có vẻ là một gợi ý đơn giản nhất, nhưng cũng quan trọng và hiệu quả nhất. Nhiều nghiên cứu cho thấy, mặc dù chương trình Common Core đã nhấn mạnh tầm quan trọng của các văn bản phi hư cấu, trẻ em ngày này vẫn đọc các câu chuyện hư cấu nhiều hơn văn bản khoa học ở trường. Tuy vậy, ngày càng có nhiều cuốn sách khoa học thú vị ở mọi độ tuổi hơn cho các em tìm đọc. Phụ huynh có thể tìm thấy những cuốn sách rất hay về các chủ đề khoa học, từ lịch sử đến địa lý.
Một vài gợi ý dành cho cha mẹ tại đây: danh sách tiếng Anh và danh sách tiếng Việt.
(2) Giúp con trau dồi vốn từ vựng
Các môn học Khoa học xã hội đều có từ vựng rất phong phú, đa dạng, với nhiều thuật ngữ khác nhau. Học sinh sẽ dễ dàng mất căn bản nếu từ vựng của các em không đủ để hiểu được nội dung môn học. Do vậy, tại sao cha mẹ không cùng con ôn tập từ vựng ở nhà? Phụ huynh có thể xây dựng các “bức tường từ vựng” như hình bên và cùng con ôn tập mỗi ngày.
Đây là một gợi ý rất tuyệt vời và dễ thực hiện để giúp các con có thể nhớ từ được lâu hơn.
(3) Cùng con học tập ở bên ngoài
Đưa trẻ đến thư viện, bảo tàng, công viên, hay các di tích lịch sử cũng là một gợi ý hay. Mục đích là để con có thể ghi nhớ các nhân vật và sự kiện lịch sử, hay tìm hiểu về thế giới xung quanh. Cha mẹ có thể đưa con đi tham quan và đặt ra các câu hỏi như “Con có biết vị tướng này là ai?” hay “Ở năm đó đã xảy ra sự kiện gì?”.
(4) Cùng con thảo luận các vấn đề xung quanh
Điều này tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ, nhưng ngay khi có thể, hãy cùng còn thảo luận về các vấn đề trên báo chí, tin tức, mạng xã hội đang diễn ra mỗi ngày. Hỏi xem ý kiến của con như thế nào về những sự kiện xã hội, kinh tế hay thậm chí là chính trị. Lắng nghe, hỏi các câu hỏi gợi ý, và khen ngợi những sáng kiến của con. Phụ huynh cũng có thể thử thách con bằng cách hỏi xem con nghĩ tin tức nên hay không nên bàn luận về vấn đề gì. Để tập cho con biết theo dõi tin tức và tư duy phản biện, cha mẹ nên là những tấm gương đầu tiên.
Hiện nay, thật không may là rất nhiều trường tại Việt Nam vẫn chú trọng vào Văn và Toán hơn các môn Khoa học xã hội. Tuy nhiên, cha mẹ vẫn có thể giúp con cải thiện tình trạng này, bằng cách cùng con học tập ngay tại nhà, hoặc tìm những trường học hiện đang áp dụng giáo trình tích hợp, như Everest Education để có thể phát triển cho con kỹ năng Anh ngữ song song với các kỹ năng học thuật khác.
Việc tích hợp các kiến thức Khoa học xã hội vào chương trình Ngữ Văn Anh chính là mũi tên trúng hai mục đích: vừa giúp học sinh phát triển các kỹ năng ngôn ngữ, vừa xây dựng cho các em nền tảng kiến thức xã hội cần thiết để thành công trên con đường học tập, làm việc và cuộc sống mai sau.
